गहू हे भारतातील मुख्य धान्य मानले जाते. व महारष्ट्रातही आहारात मुख्य समावेश गव्हाचा होत असतो. गव्हाची लागवड
गव्हाचे मूळ हे दक्षिण पश्चिम आशियामध्ये आहे, जरी ते आता जगभर घेतले जाते. उंचावर गव्हाची लागवड होते.
जाणून ‘घ्या’ गव्हाचे आरोग्यदायी फायदे आणि दुष्परिणाम !
पौष्टिक आणि आरोग्यसाठी फायदेशीर असणाऱ्यांपैकी गहू एक धान्यआहे. हे जगभरात आढळून आले आहे. आणि गव्हाचा उपयोग दैनंदिन आहारात समाविष्ट करण्याचे खूप फायदे हि आहेत. लठ्ठपणा नियंत्रित होतो तुमच्या शरीरातील चयापचय सुधारते, टाइप 2 मधुमेह प्रतिबंधित होणे, जुनाट दाह कमी होतो, पित्ताशयातील खडे रोखण्यास मदत, स्तनाचा कर्करोग होत नाही यासारखे अनेक आरोग्य फायदे आहेत.
गहू चा उपयोग लहानमुलानं मध्ये केल्यास बालपणातील दमा होत नाही, रोगांपासून शरीराचे रक्षण होते, रजोनिवृत्तीनंतरची लक्षणे दूर करण्यास आणि हृदयविकाराचा झटका टाळण्यास मदत होते. तुमच्या आहारात नियमितपणे गव्हाचा समावेश करून, तुम्ही त्यात देत असलेल्या सर्व पोषक तत्वांचा फायदा घेऊ शकता आणि अनेक आजार होण्यापासून रोखू शकता.
नेमके गहू म्हणजे काय?
गहू हे एक सामान्य अन्नधान्य आहे आणि तुम्ही जे काही खाता त्यामध्ये ते असते. तसेच पास्ता, बॅगल्स,ब्रेडपासून ते केक आणि मफिनपर्यंत, गहुचा वापर होतो त्याचे आरोग्य फायदे प्रामुख्याने गव्हाच्या प्रकारावर अवलंबून असतात.
उदाहरणार्थ मध्ये सांगायचे झाल्यास या धान्याच्या काढलेल्या आवृत्त्या कमी आरोग्यदायी असतात कारण बाहेरील तपकिरी थर अनेकदा काढून टाकला जातो. या थरामध्ये व्हिटॅमिन B3, B2, B1, फॉलिक ऍसिड, तांबे, कॅल्शियम, फॉस्फरस, झिंक, फायबर आणि लोह यांसारखे विविध पोषक घटक असतात आणि ते गमावल्याने तुमच्या आहारावर परिणाम होऊ शकतो.
गहू उत्तम पोषक तत्वांनी भरलेला आहे…
त्यात उत्प्रेरक घटक, व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन बी, खनिज ग्लायकोकॉलेट, तांबे, कॅल्शियम, आयोडाइड, मॅग्नेशियम, जस्त, पोटॅशियम, मॅंगनीज, सल्फर, सिलिकॉन, क्लोरीन आणि आर्सेनिक असतात, म्हणूनच कोणत्याही आहारासाठी हा एक उत्तम पाया आहे.
पौष्टिक तथ्ये प्रति 100 ग्रॅम
१ ) ३३९ – कॅलरीज
२ ) 2.5 ग्रॅम – एकूण चरबी.
३ ) 2 मिग्रॅ – सोडियम
४ ) 431 मिग्रॅ – पोटॅशियम
५ ) 71 ग्रॅम – एकूण कार्बोहायड्रेट
६ ) 14 ग्रॅम – प्रोटीन
गहूत जीवनसत्त्वे आणि खनिजे पुढीलप्रमाणे आहे…
०.०३ – कॅल्शियम
१९ % – लोखंड
२०% – व्हिटॅमिन बी -6
३६ % – मॅग्नेशियम
आरोग्यदायी फायदे बघुयात –
१ ) लठ्ठपणावर नियंत्रण राहते
गहू लठ्ठपणा नियंत्रित करण्यासाठी ओळखला जातो, हा फायदा पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये( women) जास्त सक्रिय असताना दिसतो. संपूर्ण गव्हाचे उत्पादन नियमितपणे सेवन केल्याने लठ्ठपणामुळे ग्रस्त असलेल्या रुग्णांना नक्कीच त्याचा फायदा होतो. आणि वजन घटते.
२ ) शरीरातील पचनक्रिया सुधारते –
जेव्हा तुमच्या शरीराची पचनक्रियेवर(digestion) क्रिया इष्टतम पातळीवर कार्य करत नाही, तेव्हा विविध प्रकारचे मेटाबॉलिक सिंड्रोम होऊ शकतात. काही सर्वात सामान्य आहेत उच्च ट्रायग्लिसराइड्स, व्हिसेरल लठ्ठपणा तसेच उच्च रक्तदाब आणि एचडीएल कोलेस्ट्रॉलची कमी पातळी होणे यामुळे रुग्णांना हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोगांचा धोका(Danger) होऊ शकतो.म्हणूनच बरेचसे डॉक्टर संपूर्ण गव्हाचे धान्य तुमच्या आहाराचा समाविष्ट करावा असे सांगतात .त्यामुळे तुमचे एकंदर पचन सुधारते, गव्हाचे सेवन केल्यामुळे या समस्या प्रथम उद्भवण्यापासून थांबले जाऊ शकतात.
३ ) टाइप 2 चे मधुमेह(Diabetes) प्रतिबंधित करते –
टाईप टू डायबिटीज ही एक जुनाट स्थिती असली तरी योग्य रीतीने नियंत्रित न केल्यास ती अत्यंत धोकादायक असू शकते, गव्हात मुबलक प्रमाणात आढळणारे एक पोषक घटक म्हणजे मॅग्नेशियम.संपूर्ण गहू नियमितपणे खाल्ल्याने तुमच्या रक्तातील साखर नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. दैनंदिन आहारात तांदळाच्या जागी फक्त गव्हाचा समावेश केल्यास, मधुमेहींना त्यांच्या साखरेची पातळी योग्य फरकाने नियंत्रित करता येऊ शकते.
४ ) गव्हामुळे पित्ताशयातील खडे प्रतिबंधित(Restricted) होतात –
संपूर्ण गहू स्त्रियांमध्ये पित्ताशयातील खडे रोखण्यास मदत करते. पित्त ऍसिडच्या अति प्रमाणात स्राव झाल्यामुळे पित्त खडे तयार होतात. गव्हात अघुलनशील फायबर असल्यामुळे, ते सुरळीत पचन सुनिश्चित करते ज्यासाठी पित्त ऍसिडचा कमी स्राव आवश्यक असतो, ज्यामुळे पित्त खडे प्रतिबंधित होतात.
५ ) गहू चे सेवन स्तनाचा कर्करोग(Cancer) रोखतो –
हे विशेषतः प्रीमेनोपॉझल महिलांमध्ये प्रभावी आहे, ज्यांना या प्रकारचा कर्करोग(Cancer) होण्याचा धोका जास्त असतो. शिवाय, गव्हात लिग्नॅन्स देखील असतात. लिग्नन्स शरीरातील संप्रेरक रिसेप्टर्स व्यापतात, जे उच्च रक्ताभिसरण इस्ट्रोजेन पातळी नियंत्रित ठेवण्यास देखील मदत करते, ज्यामुळे स्तनाचा कर्करोग(Cancer) रोखण्यास मदत होते.
६ ) बालपणात येणार दमा रोखला जातो -(Asthma is prevented)
प्रदूषणाची पातळी सतत वाढत असल्याने, अधिकाधिक मुलांना बालपण दमा होण्याचा धोका जास्त असतो. तसेच गव्हावर आधारित आहार घेतल्यास बालपण दमा होण्याची शक्यता किमान 50% कमी होऊ शकते. याचे कारण असे की गव्हामध्ये मॅग्नेशियम आणि व्हिटॅमिन ई भरपूर प्रमाणात असते. तथापि, दमा असलेल्या बर्याच रुग्णांसाठी, गहू देखील एक पौष्टिक घटक आहे ज्याला त्यांना टाळण्यास सांगितले जाते, त्यामुळे डॉक्टरांशी सल्लामसलत केल्यानंतरच आहारात हे समाविष्ट केले पाहिजे. . लहान मुलांची स्थिती खराब होण्यापासून रोखण्याचा हा सर्वोत्तम मार्ग आहे.
७ ) हृदयविकाराचा झटका येत नाही –
बहुतेकदा, हृदयविकाराचा झटका आलेल्या रुग्णांसाठी डॉक्टर नैसर्गिक उपचार(Natural remedies) आणि उपचारांना प्राधान्य देतात.
कारण असे की हे उपचार जलद कार्य करतात.संपूर्ण धान्य जसे की गहू आणि आहारातील फायबर समृद्ध असलेले अन्न हे रुग्णांमध्ये रक्तदाब पातळी कमी करण्यास सिद्ध झाले आहे, ज्यामुळे हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता कमी होते. अर्थात, निरोगी आहार(Healthy diet) खरोखर प्रभावी होण्यासाठी सर्व शिफारस केलेल्या व्यायामांसह असणे आवश्यक आहे.
ऍलर्जी आणि गव्हाचे दुष्परिणाम बघुयात -(Let’s look at allergies and side effects of wheat -)
जे लोक ऍलर्जीक प्रतिक्रियांना बळी पडतात त्यांना गहू टाळण्याची चेतावणी दिली जाते कारण यामुळे प्रतिक्रिया आणखी वाईट होऊ शकतात. यामुळे एक्जिमा, खाज सुटणे, अंगावर उठणार्या पित्ताच्या गाठी आणि पुरळ येऊ शकतात. गव्हात ऑक्सलेटचे प्रमाणही जास्त असते, म्हणूनच तुम्ही ते जास्त करू नये. तुमच्या रक्तात जास्त प्रमाणात ऑक्सॅलेट्स असल्यामुळे किडनी स्टोन, पित्ताशयातील खडे आणि गाउट यासारख्या अनेक समस्या उद्भवू शकतात.
महत्वाच्या बातम्या –